انجام پایان نامه ارشدمدیریت
روش نقد محتوا (Content analysis) چیست؟
نقد محتوا یکی از روش‌های با اهمیت پژوهش است که در سال‌های اخیر بیشتر مورد توجه محققان قرار گرفته است.
فرد،ان کرلینجر (Fred N. Kerlinger) تعریف جامعی از این نحوه ارائه می‌دهد: "نقد محتواآموزش مطالعه و تجزیه ارزیابی ارتباط‌ها به شیوه نظام دار، عینی کمی جهت اندازه‌گیری متغیرهاست."
وی در بیان ویژگی‌های تحلیل محتوا می‌افزاید: "در قدیم برای اندازه‌گیری متغیرها، از اینروش کمتر مصرف شده است. اما کاربر د فزاینده آن در پژوهش رفتاری به اندازه گیری متغیرهایی معطوف بوده است که بدون این روش، اندازه گیری آنها میسر نبوده است... در اینروش به جای مشاهده مستقیم رفتار افراد یا درخواست از آنان جهت جواب دادن به مقیاس‌ها یا مصاحبه با آنان، پژوهشگر ارتباط‌‌هایی را که افراد ایجاد کرده اند؛ گزینش سئوال‌هایش را در آنها جستجو می‌کند."
تعریف "برنارد برلسون" (Bernard Berelson) نیز از نقد محتوا، تعریف جامعی است زیرا هنوز با گذشت بیش از چهل سال، محققان از آن مصرف می‌کنند. برلسون می‌نویسد : تجزیه و نقد محتوا، یک شیوه تحقیقی است که برای تشریح عینی، منظم کمی محتوای آشکار پیام‌های ارتباطی بکار می‌رود.
در تعریف فوق، مفاهیم "کمی کیفی" "عینی ذهنی" و "آشکار نهان" جای بحث زیاد دارد. گرچه نقد محتوا اصولا بر مبنای داده‌های کمی است، ولی می‌توان متغیرهای کیفی را به متغیرهای کمی تبدیل کرد.
در تحلیل محتوا، پژوهشگر پیام‌های تولید شده را مورد تجزیه نقد قرار می‌دهد و به دنبال پیدا کردن پاسخی برای سوال های تحقیق است.شیوه نقد محتوا برای پژوهشگران علوم اجتماعی آدم ی فرصت‌های گوناگونی را جهت استفاده منظم از فرا گیرترین شکل مدارک مربوط به امور آدم ی- به مفهوم محتوای ارتباطات- فراهم می‌آورد. دامنه وسیع این فرصت‌ها وقتی که تنوع موارد ی را که نحوه تحلیل محتوا در آن مفید واقع شده است مرور می‌کنیم؛ آشکارتر خواهد شد.
مراحل نقد محتوا
مراحلآموزش نقد محتوا به این ترتیب است:
1- معین کردن هدف: هدف یک پژوهش علمی دستیابی به جواب چند سئوال فرضیه است.
2- طرح سئوالات و فرضیه‌ها
3- انتخاب واحد تحقیق: در واقع این سئوال‌ها و فرضیه‌های تحقیق است که نوع متغیر واحد تحقیق را معین می‌کند.
4- ساختن زیرمقوله‌ها: در این وهله پژوهشگر با تذکر به فرضیه‌ها ، سئوال‌ها صورت مسئله تحقیق، متغیرهایی را می‌سازد که با مبنا قرار گرفتن جهت کد گذاری مطالب مورد نظر، محقق را در جهت پاسخگویی به سئوال‌ها و فرضیه‌ها کمک کند. این کار در واقع همان تهیه و تولید دستورالعمل کد گذاری به شمار می‌رود.
5- ارائه تعاریف نظری- علمی: در این وهله باید محقق بتواند تعریف نظری جامع و مانعی جهت متغیرها ارائه دهد که درعمل امکان کد گذاری مطالب به راحتی میسر باشد.
6- معین کردن جامعه آماری: این کار برمبنای سئوال‌ها و فرضیه‌های تحقیق معین می‌شوند.
7- نمونه گیری: نمونه گیری در تحلیل محتوا با نمونه گیری درشیوه پیمایشی فرق چندانی ندارد در واقع دغدغه مهم پژوهشگر این است که نمونه‌ها به طریقی انتخاب شوند که بتوانند آن کل مورد نظر را نمایندگی کنند.برای نمونه گیری با تذکر به فرضیه‌ها سئوال‌های تحقیق و در دسترس بودن نمونه‌ها می‌توان هفته یا یک ماه یا یک سال آماری ساخت.
8- کد گذاری و جمع‌آوری داده‌ها: در این وهله ، محقق با توجه به واحد تحقیق،نمونه‌های گزینش شده را بر اساس دستورالعمل تولید و ساخت شده، تحلیل و کد گذاری کرده پس کد‌های مربوطه را در برگه ویژه کد گذاری ثبت می‌کند.
9- روایی پایایی: در وهله بعد از کد گذاری، برای آنکه اصل عینیتشیوه نقد بکار گرفته محک زده شود، ضریب قابلیت اعتماد (پایایی) محاسبه می‌شود. (با مصرف از فرمول اسکات و کد گذاری مجدد حداقل 10 درصد پیام‌ها)
10- آزمون‌های آماری: در این وهله پژوهشگر، داده‌های بدست آمده موجود در برگه کد گذاری را وارد رایانه ی با نرم‌افزار spss می‌کند تا از طریق آزمون‌های آماری- که بیشتر آزمون کای اسکوئر مورد نظر است- به جدول های توزیع زیادی دست یافته و بعد به وهله انتها یعنی تجزیه و تحلیل داده‌ها برسد. در این وهله است که پژوهشگر جهت سئوال‌ها فرضیه‌های تحقیق جواب مناسب دریافت می‌کند. و برهمین مبنا هم تحقیق می‌تواند پیشنهاد هایی برای انجام پژوهش‌های نو ارائه دهد.
- ۹۵/۰۳/۰۳